قطب نما 10 کاره مدل T10

قطب نما دستگاهی ساده برای نمایش جهت شمال می باشد که در روزگار کهن اختراع شد ولی مانند دیگر اختراعات دوران باستان مدت ها طول کشید تا همه ( مخصوصا دریانوردان ) به ارزش آن پی ببرند در این میان اختلاف وجود دارد عده ای ان را به چینی ها و حتی ایرانیان باستان نسبت می دهند .۲-۱) روایت اول چینی ها مخترع قطب نما :چینی ها پس از کشف سنگ مغناطیسی، ابتدا با خاصیت مغناطیسی اش، یعنی خاصیت جذب آهن آشنا شده و سپس به تدریج، خاصیت جهت نمایی آن را کشف کرده و پس از انجام آزمایش ها و مطالعات فراوان، دستگاه قطب نمای اولیه را که به زبان چینی «عقربه نمایش سمت جنوب» نامیده می شود، اختراع کردند.چینی ها در دوره تاریخی «جان گوئو»( به معنی جنگ ایالت های مختلف چین (حدودا ۴۰۰ ق. م الی ۲۲۱ ق. م دستگاه جهت نمایی به نام «سی نان»، به معنای نشان دهنده جهت جنوب اختراع کردند.

هر چند، هیچ تصویر و یا بقایایی از هیچ کدام از دستگاه های «سی نان» در دوره «جان گوئو» باقی نمانده، اما می توان با تماشای مدل مشابه آن که بر اساس کتب تاریخی و از روی بقایای کشف شده آن از جهت نمای دوره سلسله «هان» (۲۰۶ ق.م الی ۲۴ م) ساخته شده است، به راز باستانی این دستگاه پی ببریم. دستگاه «سی نان» از دو قسمت صفحه و قاشق مغناطیسی شامل می شود.صفحه «سی نان»، از جنس برنز ساخته می شود و سطحی بسیار صیقلی دارد که بر روی آن اسامی ۲۴ جهت، به چینی نوشته شده است.

قاشق «سی نان» از یک قطعه آهن تراش یافته مغناطیسی طبیعی ساخته می شود و بسیار صیقلی می باشد. برای تعیین جهت با این دستگاه، بایستی قاشق را روی صفحه قرار داده و بچرخانیم و تا آنکه قاشق از حرکت بایستد؛ جهتی که دسته قاشق به آن اشاره می کند، جهت جنوب است. این دستگاه تا قرن هشتم میلادی مورد استفاده قرار می گرفت