فندک زیپو طرح بارسلونا

فندک، به عنوان وسیله‌ای قابل حمل و نقل برای روشن کردن آتش، جای خود را در میان مردم جهان باز کرده و مردم آن را به رسمیت می‌شناسند. وسیله‌ای که راحت‌تر از سنگ چخماق و کبریت، به کار مردمانی می‌آید که محتاج آتشند. شاید مشهورترین کارخانه‌ای که در تولید فندک به موفقیت رسیده، «زیپو» باشد. ایده ساخت فندکی که بر اثر وزش باد خاموش نشود، باعث شده تا پس از گذشت حدود 75 سال از تولید اولین زیپو، هنوز هم مهم‌ترین و پرفروش‌ترین مارک فندک در جهان باشد. زیپو با بنزین مخصوص به خود روشن می‌شود و برای روشن‌کردن آن فقط کافی است یک بار فتیله‌اش آتش بگیرد. فندک که روشن شود،‌ دیگر نیازی به نگه ‌داشتن چیزی وجود ندارد. فتیله ‌از بنزین مخصوص زیپو تغذیه می‌کند و روشن می‌ماند.
جورج بلیسدل، نخستین فندک زیپو را در سال 1932 در بردفورد پنسیلوانیا، تولید کرد و آن را به قیمت یک دلار و 95 سنت فروخت. او نام زیپو را به این دلیل برای این فندک انتخاب کرد که در هنگام روشن شدن، صدایش شبیه زیپ لباس بود.
طراحی و تزئینات زیپو، یکی از خصوصیاتی است که این فندک را از سایر نمونه‌های خود مجزا می‌کند. اولین نشانه‌های توجه سازندگان زیپو به طراحی در فندک، در سال 1935 به چشم می‌خورد. در این سال بود که قطعه‌های تزئینی آهنی به آن اضافه شد تا زیباتر و خاص‌تر باشد. یکی از خصوصیات زیپو این است که همه فندک‌هایش، یک شماره اختصاصی دارند. اولین زیپویی که با شماره مخصوص تولید شد، در سال 1936 به بازار آمد. شماره این زیپو 2032695 بود. این کد گذاری در طول سالیان تغییر کرد و حتی به جایی رسید که روز و سال تولید آن نیز با کدهایی قابل فهمیدن است. زیپو روی فندک‌هایی که زندانیان آن را تولید کرده‌اند کدگذاری‌هایی کرده است که نشان می‌دهد این فندک را آن‌ها ساخته‌اند. حتی نوع جرم و طول مدت زندانی بودن سازنده هر کدام از این فندک‌ها نیز با این کدها مشخص می‌شود.

تا دهه هفتاد، کمپانی زیپو شکل‌های مختلفی را برای فندک‌هایش امتحان کرد اما از آن تاریخ تا به امروز، هیچ تغییری در ساختار این فندک‌ها ایجاد نشده است و تنها تغییر، طرح‌هایی است که روی هر سری ‌نقش می‌بندد.

نخستین باری که زیپو از یک آرم روی فندک‌های خود استفاده کرد، سال 1936 بود. زیپو، 500 فندک را برای شرکتی که همسایه جنوبی‌شان بود تولید کرد. روی این فندک‌ها آرم شرکت «کندل» با رنگی قرمز رنگ چاپ شد.

زیپو از سال 1934 تا 1940، 300 هزار فندک خود را با شیوه‌ای منحصر به فرد فروخت. آن‌ها نوعی بازی را تبلیغ کردند که باید با این فندک انجام می‌شد. این بازی از سال 1940 غیر قانونی اعلام شد. در طول جنگ جهانی دوم، زیپو نیاز بسیاری از سربازان را برآورده کرد و قراردادهای فراوانی با ارتش داشت.

زیپو در سال 2003، تولید 4 میلیون فندک خود را جشن گرفت. اگر همه زیپوهایی را که تا کنون تولید شده‌اند کنار هم بگذاریم، نیمی از مسیر خط استوا را به خود اختصاص خواهند داد. این کمپانی در حال حاضر، سالانه 12 میلیون فندک زیپو تولید می‌کند. یعنی در هر دقیقه تقریبا 23 فندک زیپو تولید می‌شود. کمپانی زیپو، ضمانت مادام‌العمر فندک‌های خود را تضمین کرده است. در صورتی که این فندک‌ها خراب شود یا بشکند، کمپانی آن را به رایگان، با یک فندک جدید تعویض می‌کند.
این فندک نه تنها در امریکا، بلکه در سرتاسر جهان، هواداران زیادی دارد. 15 باشگاه کلکسیون زیپو در جهان وجود دارد. این باشگاه‌ها در امریکا، انگلستان، اتریش، کانادا، دانمارک، ایتالیا، ژاپن، سوئیس، آفریقای جنوبی و هلند قرار دارند. ضمن این که 21 درصد از مردمی که زیپو دارند، جزو کلکسیونرهای این فندک‌اند.

از فندک‌های زیپو در حدود 1200 فیلم سینمایی استفاده شده است. مایکل داگلاس و هریسون فورد، دو بازیگری‌اند که در چندین فیلم معروف خود، از زیپو استفاده کرده‌اند. از زیپو در فیلم‌های «پدرخوانده»، «بازی»، «رفقای خوب»، «مظنونین همیشگی»، «ترمیناتور»، «هفت»، «نجات سرباز رایان»، «لئون، حرفه‌ای»، «پلنگ صورتی»، «روزی روزگاری امریکا»، «اوه برادر کجایی»، «دیگران»، «شمال از شمال غربی»، «بالاتر از خطر»، «شاهین مالت»، «فارست گامپ» و بسیاری از آثار درخشان تاریخ سینما استفاده شده است. حتی در انیمیشن جدید «وال-ای»، یکی از یادگارهای به جا مانده از مردم زمین، یک فندک زیپو است و روبات‌هایی که صدها سال بعد آن را در دست می‌گیرند، از روشن کردن آن به وجد می‌آیند. زیپو، نمونه موفقی از به بار نشستن یک ایده در چند سانتی‌متر مربع است.